3 ARALIK DÜNYA ENGELLİLER GÜNÜ MESAJIMIZ

3 ARALIK DÜNYA ENGELLİLER GÜNÜ MESAJIMIZ Birleşmiş Milletler (BM) Engelli Hakları Sözleşmesi, 21. yüzyılın ilk insan hakları sözleşmesidir. BM Genel Kurulu’nda, 13 Aralık 2006 tarihinde kabul edilen Sözleşme, 30 Mart 2007 tarihinde Türkiye Devleti tarafından imzalanmıştır. Sözleşmenin TBMM tarafından onaylanma tarihi ise 2008 yılının 3 Aralık Günüdür. “Onuncu onay yılında”, Sözleşmenin ülkemizdeki engellilik hareketine neler kattığı ve neleri değiştirdiği çok iyi değerlendirilmelidir. Elbette bir değişim yaşanıyorsa, bu değişimin hızlı ya da yavaş oluyor olması da önemli bir ayrıntıdır. Engelli örgütlerinde son 10 yılda olan değişimlerin niteliği, örgütlerin bireyler ve Devlet tarafından ne derece desteklendiği, Devletin engelliliğe bakışı, sorunlara yaklaşımı, üretilen sosyal politikaların uygulamaya yansıması gibi birçok konunun değerlendirilmesi gerekir. Bağımsız yaşamı ve topluma tam katılımı sağlama, yasalar önünde eşit tanınma, erişilebilirliğin sağlanması, makul uyumlaştırma ve evrensel tasarımın uygulanıyor olması, engellilerin karar mekanizmalarında söz sahibi olmaları, fırsat eşitliğinin sağlanması, ayrımcılığın önlenmesi ve yaşam hakkının korunması gibi Sözleşmede taahhüt ettiğimiz hükümleri, mevzuata ve uygulamalara yansıtmada neredeyiz? Bu sorunun cevabını, sivil toplum örgütlerinin ve elbette Devletin biliyor olması gerekir. Değişim yaşanıyor olsa da, henüz engelli bireylerin temel insan haklarına erişiminin tam anlamıyla sağlandığını söyleyemeyiz. Özellikle eğitime ve sağlığa erişimde yaşanan ayrımcılık ve ayrıştırma, sorun alanlarının başında geliyor. Bu sorun alanlarından bir de erişilebilirliktir. 2005 yılından bu yana erişilebilirlik alanında halen elle tutulur bir gelişme göremiyoruz. Başta Devletin, sonrasında da engelli örgütlerinin, erişilebilirliğin sağlanamaması konusunda kendilerine öz eleştiri yapmaları gerektiğini belirtmekte fayda var. Erişilebilirliğin, toplumsal hayata katılımı sağlamada önemli bir kilometre taşı olduğunu biliyor ve bu konuyu çok önemsiyoruz. Bununla birlikte, son yıllarda engellilere yönelik sosyal politika çabalarının da farkındayız ve destekliyoruz. Sözleşmenin, katılım konusuna yaptığı vurgu, engelli bireylerin karar mekanizmalarında söz sahibi olmalarını gerektirir. Devletimiz, engellilik üzerine çalışan sivil toplum örgütlerini karar süreçlerine dâhil ediyorsa da bu konuda daha etkin olmasını bekliyoruz. Burada önemli olan, örgütlerin “görüşleri alınan” değil, sürecin içinde söz sahibi bir “özne” olarak görülmelerinin ilke olarak kabulüdür. Her zaman yaptığımız gibi, işçi, memur, sözleşmeli ve muvazzaf engelli çalışanların çalışma ve sosyal hayata tam ve eşit bir biçimde katılımları için tüm sendikaları işbirliğine davet ediyoruz. Bu zamana dek, Türk Harb-İş Sendikası ile yaptığımız işbirliği ile engelli ve engelli yakını olan çalışanlar hakkında önemli kazanımlar elde ettik. Bundan sonraki süreç için, 3 Aralık Dünya Engelliler Gününde işbirliği çağrımızı yeniliyor tüm sendikaları, birlikte güçlü bir baskı unsuru olmaya davet ediyoruz. SAHİMSEN Engelliler Komisyonu olarak, Sözleşmenin ülkemizde her alanda etkin bir biçimde uygulanmasını sağlamak, var olan uygulamaları izlemek, yaşanan sorunları görünür kılmak ve çözüm önerileri geliştirmek için, tüm mekanizmaları harekete geçirmeye devam edeceğiz. Tüm engellilerin insan haklarının güçlendirilmesi ve korunması için Engelli Hakları Sözleşmesi bağlamında çalışmalarımız sürecektir. Bizler hakkında, biz olmadan karar alınmasına, söz söylenmesine asla izin vermeyeceğiz. Saygılarımızla

Ayşe SARI

Engelliler Komisyonu Başkanı